Αρχικά για να εξετάσουμε τις επιπτώσεις του θορύβου, θα αναφερθούμε πρώτα στο τι είναι ο θόρυβος. Έτσι θόρυβο λέμε τον ανεπιθύμητο ανθρωποδημιούργητο ήχo ο οποίος είναι αποτέλεσμα της σημερινής μηχανοποιημένης κοινωνίας μας. Ο ήχος είναι αποτέλεσμα μεταβολών πίεσης σε κάποιο μέσο διάδοσης όπως ο αέρας, οι οποίες προκαλούνται από δονήσεις ή αναταραχές. Το πλάτος ταλάντωσης αυτών των μεταβολών καθορίζει την ένταση του ήχου και η γρηγοράδα με την οποία γίνονται αυτές οι μεταβολές καθορίζει την συχνότητα του ήχου. Η ένταση του ήχου μετριέται σε decibels (dB) και η συχνότητα μετριέται σε cycles per second (Hz).
Το ανθρώπινο αυτί είναι ένα αξιοθαύμαστο όργανο που μπορεί να ανιχνεύσει ηχητική ισχύ από 10 ‾ ¹² Watts μέχρι 15 Watts, (10 log 15/10 ‾ ¹² = 132 dB). Το ανθρώπινο αυτί μπορεί επίσης να ανιχνεύσει συχνότητες από 15 Hz μέχρι 20.000 Hz. Σχετικά μικρή αύξηση σε dB μπορεί να αντιπροσωπεύει μεγάλη αύξηση ηχητικής ισχύος. Θεωρητικά, αύξηση κατά 3 dB αντιπροσωπεύει διπλασιασμό της ηχητικής ισχύος και αύξηση κατά 10 dB αντιπροσωπεύει δεκαπλασιασμό της ηχητικής ισχύος. Το ανθρώπινο αυτί όμως αντιλαμβάνεται την αύξηση κατά 10 dB σαν διπλασιασμό της έντασης του ήχου. Τα όργανα μέτρησης θορύβου είναι τα ηχόμετρα και διάφορες παραλλαγές τους όπως τα δοσίμετρα, ολοκληρωτικά ηχόμετρα και αναλυτές. Τα περισσότερα ηχόμετρα σήμερα είναι εφοδιασμένα με φίλτρα συχνοτήτων και σταθμισμένων κλιμάκων μέτρησης όπως A, C, Flat κλπ. Η πλέον συνήθης κλίμακα μέτρησης είναι η κλίμακα Α , η οποία κάνει διάκριση κατά των χαμηλών και υψηλών συχνοτήτων αλλά προσομοιάζει πολύ καλά την απόκριση του ανθρώπινου αυτιού σχετικά με την αντίληψη, ενόχληση και βλάβη από το θόρυβο. Για αυτό το λόγο οι περισσότερες νομοθεσίες θέτουν όρια στάθμης θορύβου σε dB(A).
Οι επιπτώσεις του θορύβου στον άνθρωπο καθορίζονται κυρίως από την διάρκεια και την ένταση, αλλά σχετίζονται και με τη συχνότητα. Θόρυβοι μεγάλης διάρκειας και έντασης είναι γενικά περισσότερο επικίνδυνοι και ενοχλητικοί. Θόρυβοι υψηλών συχνοτήτων είναι περισσότερο επικίνδυνοι και ενοχλητικοί σε σχέση με θορύβους χαμηλών συχνοτήτων. Σημασία έχει και ο τρόπος με τον οποίο διαδίδεται ο θόρυβος σε σχέση με το χρόνο. Για παράδειγμα ο περιοδικός ή σποραδικός θόρυβος φαίνεται να είναι λιγότερο επικίνδυνος στην ακοή, σε σχέση με τον συνεχή θόρυβο, γιατί το αυτί έχει την ικανότητα να επουλώνεται και να αναζωογονείται στα ενδιάμεσα ήσυχα χρονικά διαστήματα. Σποραδικοί όμως και παλμικοί θόρυβοι είναι συνήθως περισσότερο ενοχλητικοί, κυρίως επειδή είναι απρόβλεπτοι και ξαφνιάζουν τον ανθρώπινο οργανισμό.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η συνεχής έμφαση σε όλο και πιο γρήγορα, ισχυρά και ελαφριάς κατασκευής μηχανήματα, είχε σαν αποτέλεσμα υψηλότερα επίπεδα θορύβου σε όλους τους κλάδους της βιομηχανίας, τα μέσα συγκοινωνιών, τα εργοτάξια, τις κατασκευές και σχεδόν όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητος. Ο θόρυβος είναι σήμερα μαζί μας παντού, στα σπίτια, τα γραφεία, τα σχολεία, τα νοσοκομεία και οι δυσμενείς συνέπειες του στην ανθρώπινη υγεία έχουν κινήσει το ενδιαφέρον όλων των σύγχρονων κοινωνιών που αναζητούν τρόπους αντιμετώπισης του.
Αν και η πιο κατανοητή παθολογική συνέπεια του θορύβου στον άνθρωπο είναι η απώλεια της ακοής και η αιτία που κουφαίνονται χιλιάδες εργαζόμενοι κάθε χρόνο, υπάρχουν πάρα πολλές άλλες παθολογικές επιδράσεις του στην ανθρώπινη υγεία, όπως φαίνεται από εκθέσεις σύγχρονων ιατρικών ερευνητικών κέντρων.
Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνες από την ομάδα εργασίας WHO θα αναφερθούμε στο πως ο θόρυβος επιδρά στην υγεία του ανθρώπου.
Το 1993 η ομάδα εργασίας WHO προσδιόρισε και ανέφερε τις σημαντικότερες επιπτώσεις του θορύβου στην υγεία του γενικού πληθυσμού, οι οποίες μπορεί να είναι παρεμπόδιση συνομιλίας και επικοινωνίας, απώλεια ακοής, επιπτώσεις στον ύπνο, επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα και την ψυχολογία, επιπτώσεις στην κοινωνική συμπεριφορά, την απόδοση, την παραγωγικότητα κλπ. Οι επιπτώσεις εξαρτώνται από τα χαρακτηριστικά του θορύβου (ένταση, συχνότητα), την επανάληψη των θορυβωδών γεγονότων, τη διαφοροποίηση από το υπόβαθρο θορύβου κλπ.
Έτσι, θα αναφερθούμε στις επιρροές του θορύβου στον άνθρωπο και στις δραστηριότητες του με βάση εκδόσεις (pamphlet) της WHO. Όσον αφορά βλάβη στην ακοή, αυτή συνίσταται στην αύξηση του κατωφλίου ακοής που ενίοτε συνοδεύεται με κάποιο "βουητό", στις υψηλότερες συχνότητες από 3.000-6.000 Hz, με μεγαλύτερη επίπτωση στην συχνότητα των 4.000 Hz.
Η καταληπτότητα του λόγου μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από τον θόρυβο. Πιο συγκεκριμένα για να είναι καταληπτή η ομιλία θα πρέπει να διαφέρει από το υπόβαθρο θορύβου κατά 10 dB(A). Η στάθμη συνήθους ομιλίας είναι 50 dB(A), γεγονός που σημαίνει ότι για ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες όταν το υπόβαθρο θορύβου είναι 35 dB(A), η στάθμη ομιλίας θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 45 dB(A). Στάθμη υπόβαθρου θορύβου 45 dB(A) επιτρέπουν την άνετη και καταληπτή η ομιλία. Στη στάθμη υπόβαθρου θορύβου 55 dB(A) η καταληπτότητα του λόγου είναι αρκετά σαφής. Σε περιπτώσεις που το υπόβαθρο θορύβου είναι αυξημένο μπορεί να χρειαστεί οι συνομιλητές να πλησιάσουν μεταξύ τους , να αυξήσουν την ένταση της ομιλίας τους κλπ. Η καταληπτότητα της ομιλίας είναι ιδιαίτερα σημαντική σε χώρους διδασκαλίας, σε περιπτώσεις ατόμων με προβλήματα ακοής κλπ.
Επιπλέον, η παρεμπόδιση ύπνου μπορεί να προκληθεί από τον θόρυβο. Οι οχλήσεις που προκαλούνται σχετίζονται με δυσκολία στον ύπνο, ανεπιθύμητη αφύπνιση και αϋπνία, αύξηση της πίεσης και των καρδιακών παλμών, ανήσυχος ύπνος και αίσθηση κούρασης την επόμενη ημέρα κλπ. Η παρεμπόδιση του ύπνου θεωρείται από τα σημαντικότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις του θορύβου, ο οποίος έχει αναφερθεί ως σχετική αιτία στο 80% -90% σε επιβαρημένο ακουστικά περιβάλλον. H καλή ποιότητα ύπνου είναι απαραίτητη για την καλή ψυχική υγεία των υγιών ανθρώπων. Για καλή ποιότητα ύπνου ενδείκνυται η στάθμη συνεχούς υπόβαθρου θορύβου να μην υπερβαίνει τα 30dB(A) και για μεμονωμένα γεγονότα η στάθμη Lmax να μην υπερβαίνει τα 45dB(A). Εκτός από τη διαφοροποίηση από το υπόβαθρο θορύβου, σημαντικός είναι και ο αριθμός των γεγονότων κατά τη διάρκεια των οποίων παρατηρείται σημαντική διαφοροποίηση της στάθμης θορύβου.
Επίσης ψυχικές ασθένειες. Ο περιβαλλοντικός θόρυβος πιστεύεται ότι δεν προκαλεί άμεσα ψυχικές ασθένειες, αλλά είναι πιθανό να επιδεινώνει ήδη υπάρχοντα προβλήματα. Έκθεση σε υψηλές στάθμες περιβαλλοντικού θορύβου συνδέονται με ανάπτυξη νευρώσεων. Έρευνες για τη χρήση χαπιών ηρεμιστικών, υπνωτικών κλπ για αντιμετώπιση ψυχιατρικών συμπτωμάτων, εισηγούνται την άποψη ότι ο περιβαλλοντικός θόρυβος μπορεί να προκαλέσει επιβαρύνσεις στην ψυχική υγεία.
Η απόδοση επίσης είναι ένας σημαντικός παράγοντας, στα πλαίσια ερευνών έχει αποδειχτεί ότι συνθήκες με αυξημένο περιβαλλοντικό θόρυβο επηρεάζουν αρνητικά την απόδοση εργαζόμενων και παιδιών. Δημιουργούνται προβλήματα στο διάβασμα, στην συγκέντρωση, στην πνευματική εργασία ιδιαίτερα ,κλπ. Η έκθεση στο θόρυβο μπορεί να έχει αρνητικές επιδράσεις και μετά το πέρας της έκθεσης σε επιβαρημένο ακουστικό περιβάλλον (π.χ. λάθη στην εργασία, κάποια ατυχήματα που μπορούν να είναι δείκτης ανεπάρκειας στην απόδοση, παιδιά που ζουν σε θορυβώδες περιβάλλον έχουν αυξημένο επίπεδο ορμονών που σχετίζονται με το stress κλπ).
Επιπλέον, η όχληση: το μέγεθος της προκαλούμενης όχλησης εξαρτάται από την στάθμη θορύβου, από το φάσμα συχνοτήτων, από την ώρα του 24ώρου, από την κατάσταση του κάθε ατόμου κλπ. Κατά τη διάρκεια της ημέρας σε λίγους ανθρώπους θα προκληθεί υψηλή όχληση για στάθμη Leq <55 dB(A) και σε ελάχιστους για στάθμη Leq <50 dB(A). Κατά τις νυχτερινές ώρες για να μην προκαλούνται οχλήσεις η στάθμη θορύβου θα πρέπει να είναι χαμηλότερη κατά 5 -10 dB(A).
Και, επιπρόσθετα, οι επιπτώσεις του περιβαλλοντικού θορύβου μπορούν να αποτιμηθούν με βάση την επίδραση στην κοινωνική συμπεριφορά και τις δραστηριότητες. Έχει παρατηρηθεί ότι όταν τα άτομα εκτίθενται σε στάθμες θορύβου>80dB(A) παρουσιάζουν μειωμένη διάθεση να παρέχουν βοήθεια, αναπτύσσουν ανταγωνιστικότητα κ.λ.π.
Τέλος, να συμπληρωθεί ότι εκτός από τις επιπτώσεις του θορύβου στην υγεία του ανθρώπου που αναφερθήκαμε παραπάνω, ο θόρυβος έχει συντελέσει και στην περιβαλλοντικη παρακμή των αστικών κέντρων και την οικονομική υποβάθμιση πολλών περιοχών.
Οι πληροφορίες τις οποίες συλλέξαμε για να δημιουργήσουμε αυτό το κείμενο είναι από τις ηλεκτρονικές σελίδες:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου